Anne babalar için yeni doğan bebeklerinin değişen her hali ve davranışı büyük bir endişeye dönüşür. Özellikle anneler bebeklerinin birçok normal durumu karşısında bebeklerine iyi bakamadıklarını düşünüp kendilerini yetersiz hissedebilirler. Yeni doğan bebeklerin sağlığıyla ilgili endişeye sebep olan bebek bezinde görülen turuncu veya pembe lekelerdir. Annelerin birçoğu bu lekelerin kan olduğunu sanabilirler. Peki, bebek bezinde ara ara görülen lekeler tam olarak nedir? Neden görülür?
Bebeğin bezinde görülen koyu renkli lekeler genellikle kan değildir herhangi bir sağlık sorunu olduğu göstermez. Bu lekeler, bebeğin idrarındaki ürik asit kristallerinin, hazır bez teknolojisinden dolayı bezin üst tarafında kalmasıyla oksitlenerek pembe, somon, kiremit rengi, turuncu gibi koyu bir renge bürünmesiyle görünür. Özellikle anne sütü almayan veya ağırlıklı olarak mama ile beslenen bebeklerin idrarı daha koyu olacağı için lekelerin görülme ihtimali daha yüksektir. Zaman içinde bebeğin yeterince beslenmesiyle kristaller azalmaya başlar. İdrardaki su miktarının artmasıyla, lekelenme durum ortadan kalkar. İdrardan kanaması olmadığı halde bebek bezinde lekelenme yapabilen diğer etkenlerden biri de kırmızı gıda tüketimidir. Bebeklere yedirilen pancar, domates gibi kırmızı renkli yiyecekler de idrarı boyayabilir. Bu durum bezde kırmızı renk lekelenmesine neden olabilir.
Ancak bebeğin bezinde görülen her turuncu ya da pembe leke, kristaller sebebiyle oluşmamış olabilir. Lekenin kan olduğuna dair şüphe yüksek ise ebeveynler yanına bez örneği alarak çocuk doktoruna başvurmalıdır. Hekimin buradan alacağı örnekle yapacağı idrar tetkiki bezde görülen lekenin kan olup olmadığını saptayabilir. Lekenin kan olması halinde ise idrar testi yapılarak kanamaya neden olan rahatsızlık teşhis edilebilir.
Bilhassa böbreklerinde problem bulunan bebeklerde kum dökme rahatsızlığı bulunabilir. Kum dökme sırasında ise idrar yollarında kanamalar meydana gelebilir. Kum dökmenin haricinde bebek bezinde kan görülmesinin diğer sebepleri ise şu şekilde sıralanabilir:
İnek Sütü Alerjisi: Bebeğin bezinde kan olması inek sütü proteinine alerjisinin olduğu anlamını taşıyabilir. Bebek yalnızca anne sütü emse dahi annenin yediği süt ve süt ürünlerindeki protein anne sütünden bebeğe geçerek bağırsaklarında alerjik kanamalara sebep olabilir. Bu durum için annenin inek sütü proteini içeren besinler açısından diyete girmesi gerekir.
İdrar Yolu Enfeksiyonları: Özellikle yenidoğan bebeklerin savunmasız vücuduna giren bakteriler idrar yolu enfeksiyonuna sebep olabilir. Bu da idrarda kan görülmesine yol açabilir.
Bebek Bezi Döküntüsü: Bebeğin altı temizlendikten sonra bezde parlak kırmızı kan lekeleri görülebilir. Bu durum çoğu kez idrardan değil, tahriş olmuş kalça derisinden gelen küçük kanamalardan dolayı oluşur. Bu küçük kanamaların rahatlaması için mümkün olduğu zaman bebeği birkaç saat bezsiz bırakmak iyi gelebilir.
Anal Fissür: Sıklıkla kabızlık yaşayan bir bebeğin bezinde kan olması anal bölgede çatlak olduğunu gösterebilir.
Bebeklerde kum dökme problemi genellikle bebeğinin bezinde pembe, kırmızı renlerde lekelenmeler veya parçacıklar görülmesiyle fark edilir.
Bebeklerin, anne sütünden ek gıdaya geçme döneminde birkaç ay böbrekler hızlıca geliştiği için yeteri kadar su alamayabilir. Bu yüzden kum dökme gibi bir sağlık problemi gelişebilir. Kum dökme de idrar yollarında hafif kanamalara sebep olabilir. Ancak bebek büyüdükçe günlük su tüketim ihtiyacı karşılanırsa gelişen bu hafif kanamalar kendiliğinden geçer.
Bebeklerde kum dökme probleminde kanama hafif dahi olsa mutlaka doktor kontrolüne başvurulmalıdır. Kanamanın idrar tahliliyle teyit edilmesi durumunda bebeğinizin böbrekleri ve idrar kesesinin durumunu daha iyi değerlendirmek için (olası bir böbrek taşı veya enfeksiyonu tespit etmek için) ultrason ile kontrol edilmesi gerekir. Ultrason görüntülenmesinde böbrekte taş tespit edilmediyse, bebek 2 yaşına kadar, 6 ayda bir defa olacak şekilde ultrason kontrolüne götürülmelidir.
Kum dökmeden dolayı bazı metabolik problemler (idrarda aşırı kalsiyum ve okzalat atılımı, kanda kalsiyum ve ürik asitin yüksek çıkması) olduğunda ayrıca idrar ve kan tahlili yapılmalıdır.
Ultrason tetkikinde taş görülürse, boyutu 5-6 mm ve üzerinde tedavi için bazı girişimlere (taş kırma, ESWL) başvurmak gerekebilir.
Özetle bebek bezinde turuncu leke görülmesi korkulması değil dikkatli olunması gereken bir durumdur. Yapılması gereken ilk adım, görülen lekenin kan olmadığını kesinleştirmek için uzman bir hekime başvurmak olacaktır. Sonrasında bebeğin yeterli anne sütü alımını ve 6.ayından sonra yeteri kadar su tüketmesini sağlamak önemlidir.
