Çocuklarda Ateşle İlgili Her Şey

Çocuklarda Ateş

Çocuklar ve bebeklerde normal kabule dilen vücut ısısı 36,4 derecedir. Bu değerin 38 derecenin üstüne çıkmasına ateş denir. Çocuklar ve bebeklerde bilhassa enfeksiyon durumlarında yaygın olarak görülür. Çocuklarda yaşanan bu ısı yükselmesi her ne kadar anne ve babaları korkutsa da aslen çocuk için zararlı değil yararlı bir durumdur. Çünkü ateş yükselmesi vücudun enfeksiyon ile savaştığının bir göstergesidir. Bu sayede bağışıklık sistemi güçlenerek daha iyi çalışır.

Kaç Dereceye Ateş Demeliyiz?

Çocuklarda ve bebeklerde ates var demek için ateşin ölçüldüğü yere bakılması gerekir. Bu anlamda;

• Makattan ölçüm yapılıyorsa 38 derece,
• Ağızdan ölçüm yapılıyorsa 37,5 derece,
• Koltuk altından ölçüm yapılıyorsa 37,2 derece,
• Kulaktan ölçüm yapılıyorsa 38 derece ve üzeri ateş olarak kabul edilir.

Ateş Ne Kadar Yükselirse Tehlikeli Olur?

Ateşi çıkan bir çocuk muayene edilirken ateşin değerinden çok çocuğun genel durumu incelenmelidir. Çocuklarda görülen ateşin sık nedeni olan basit bir viral enfeksiyon 38-40 derece ateşe sebep olabileceği gibi, tersine çok ciddi rahatsızlıklarda hiç ateş olmayabilir. Bu yüzden ateşin derece yüksekliği hastalığın ciddiyetine işaret etmez. Şayet çocuk uyanıksa, aktifse, oyun oynuyorsa, yiyip içiyorsa, uykusu ve solunumu normalse çok korkulacak bir durum yok denilebilir.

Fakat, yemek yemiyorsa, solunum sıkıntısı çekiyorsa, uyku hali varsa, huzursuzluk ve şiddetli baş ağrısı bulunuyorsa, ateş düşse de genel hali kötüyse ya da ateşi 24-48 saatten fazla sürdüyse hemen hekime başvurulmalıdır. Yanı sıra, 0-3 aylık bebeklerde ateş derecesi normalin üstünde ölçümlendiğinde derecesine bakılmaksızın doktora götürülmelidir.

Ateş Nedenleri Nelerdir?

Virüs veya bakteriden kaynaklanan enfeksiyonlar: Ateşin sıkça sebep olduğu hastalıkların başında grip ve soğuk algınlığı gelir. İlk 24 saatlik süre içinde soğuk algınlığında ilk belirti ateştir. Diğer semptomlar ise arkasından gelir. Orta kulak iltihabı, anjin, idrar yolu enfeksiyonu ve ishalde de ateş görülür. Nadir olarak ise zatürre, menenjit, tüberküloz gibi ciddi hastalıklar ateş ile kendini gösterir.

Aşılar: Bazı aşılar uygulandıktan sora çocukta veya bebekte aşı gelişebilir. Hekim bu konuda ebeveyni uyarır.

Fazla kalın kıyafet giydirme: Özellikle yenidoğan bebekler vücut ısılarını dengelemede sorun yaşarlar. Bu yüzden sıcak bir mekanda fazla kalın giydirildikleri zaman ateşleri yükselebilir.

Uzun süren ateş olgusunda ise; romatizmal hastalıklar, lösemi, lenfoma ve bağışıklık sistemi hastalıkları araştırılabilir.

Ateşli Çocuğa Yaklaşım Nasıl Olmalıdır?

• İlk olarak çocuklarda görülen ateşin düşman değil dost olduğu düşünülmelidir. Yükselen ateş çocuğun bağışıklık sistemini kuvvetlendiren bir durumdur. Bu nedenle ateşi çıkan bir çocukta acele bir şekilde ateşi düşürmek gereksizdir. Şayet bir enfeksiyon varsa ateşi düşürmek bu hastalığı tedavi etmeyecektir. Ancak çocuk ateşten dolayı kendini iyi hissetmiyorsa hekimin reçete ettiği ibufen veya parasetamol türündeki ilaçlardan yardım alınabilir.
• Ateşli olan çocuğun bol sıvı almasına özen gösterilmelidir.
• Eğer çocuk kendini fazla kötü hissetmiyorsa ılık bir duş aldırılabilir.
• Odası serin olmalı, kıyafetleri ince ve pamuk giydirilmelidir.
• Ateşi yükselen bir bebekse hemen hekime başvurulmalıdır.
• Eğer bebek 6 aydan büyükse ve ateşi 37,5-38 derce ise ateş düşürücü ilaç vererek 1-2 saat evde takipte kalabilir. Ancak hastalık belirtileri mevcutsa beklemeden doktora gidilmelidir.
• Evde sadece ateş düşürücü şurup ve fitil dışında bir ilaç kullanılmamalıdır.
• Aspirin kesinlikle kullanılmamalıdır.
• Yüksek ateşte hekim önerisi olmadan antibiyotik kullanılmamalıdır.
• Ateşi 39 dereceden yüksek olan ve huzursuz olan çocuklar mutlaka hekim kontrolüne götürülmelidir.

Ateş Çıkması Durumunda Yapılmaması Gerekenler Nelerdir?

• Ateş yüzünden üşüyen ve titreyen çocuğun üstü örtülmemelidir.
• Asla soğuk suyla banyo yaptırılmamalıdır.
• Kalın giysiler giydirilmemelidir.
• Alkol ve sirkeli suyla kompres uygulanmamalıdır.
• Ateş düşürücü ilaç sık aralıklarla verilmemelidir.

Ateş Çıktığında Hangi Hallerde Doktora Başvurulmalıdır?

• 0-3 ay arası bebeklerde ateş çıkar çıkmaz mutlaka doktora götürülmelidir.
• 3 aydan büyük bebeklerde ise ateş 38,5 genel durumu iyi ise tedavi evde yapılabilir. Ancak ateş 3 günü geçerse hekime gidilmelidir.

2 yaşından küçük çocuklarda;

• 40 derce üzeri ateş 72 saat devam ediyorsa
• Ateş düşse bile huzursuzsa
• Sürekli uyku, sayıklama ve bilinçte bulanıklık varsa
• Bıngıldakta atma ve kabarıklık bulunuyorsa
• Daha önce havale geçirmişse
• Ateş çıkınca ciltte mor döküntüleri oluyorsa
• Göz yaşı olmaması, ağızda kuruluk, göz küresinde çökme varsa
• Zor nefes alma, hırıltı, öksürük, göğüs ağrısı, kulak ağrısı, ensede sertleşme, boğaz ağrısı, kusma, ishal, idrara yaparken yanma oluyorsa zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Ateşli Havale Nedir?

6 aylık ve 5 yaş aralığındaki grupta ateşe karşı hassas olan çocuklarda ani ateş yükselmesi sonucu gelişen nöbete, ateşli havale denir. Toplumda görülme oranı %3’tür. Genellikle genetik yatkınlık söz konusudur. Bu yüzden ateşli havale geçiren kişilerin aile öykülerinde bu durum bulunur.

Ateşli Havale Nasıl Olur?

Ani bir şekilde ateşi çıkan ve havale geçiren çocukta şu belirtiler oluşur:

• Bilincini kaybeder
• Kolları, bacakları ve vücudu kitlenir
• Kasılmalar oluşur ve ardından derin bir uykuya dalar gibi görünür
• Gözleri kayar
• Altını ıslatabilir
• Rengi solar

Bu semptomlar 1-2 dakika sürer ve kendiliğinden geçer.

Ateşli Havale Sırasında Ne Yapmak Gerekir?

Çocuğunun bur duruma şahit olan ebeveynler için bu deneyim oldukça zor ve korkutucudur. Bilhassa ilk defa bu durumu yaşayanlar için soğukkanlı davranmak pek kolay değildir. Fakat sakin olmaya çalışmak çocuğun sağlığı için oldukça önemlidir. Havale sırsında yapılması gerekenler şu şekildedir:

• Boğulma ve tıkanmayı önlemek için çocuğun başı yana doğru çevrilmelidir.
• Ağzını açılmaya çalışılmamalıdır.
• Sıkı giysileri varsa gevşetilip rahatlaması sağlanmalıdır.
• Nöbet geçtikten sonra ateş düşürücü ilaç verilebilir.
• Böyle bir durum ilk defa olduysa mutlaka doktor tarafından değerlendirilmeli, sebebi saptanmalı ve uygun bir tedavi planlanmalıdır.
• Tekrarlayan havale nöbetleri için hekim aileye çocuğa makattan verilecek ve nöbeti durduracak bir ilaç verebilir.