Demans Hastalığı Nedir?
Demans, beyin fonksiyonlarının önemli ölçüde azalmasıyla düşünce, hafıza, dil, öğrenme, problem çözme ve kavrama yeteneklerinde bozulma gibi belirtilerin ortaya çıkmasına neden olan bir sağlık durumudur.
Demansın İlk Belirtileri Nelerdir?
Demansın ilk belirtileri arasında şunlar görülür:
- Zihinsel yeteneklerde azalma: İnsanların hafızasında, dikkatini ve odaklanma yeteneğinde bozulma olabilir. Bu, insanların çalışma ve günlük faaliyetlerini yapmada zorluk çekebileceği anlamına gelebilir.
- Sosyal çekilme: İnsanlar demans süreci içinde, sosyal faaliyetlerden ve ilişkilerden uzaklaşabilirler. Bu, insanların çevrelerinde bulunan kişilerle iletişim kurmada zorluk çekebileceği anlamına gelebilir.
- İletişim zorlukları: İnsanlar demans süreci içinde, iletişim kurmada zorluk çekebilirler. Kelimeleri bulmakta zorluk çekebilirler ve söyledikleri kelimelerin anlamını kaybedebilirler.
- Yön bulma zorluğu: İnsanlar demans süreci içinde, mekanları tanıyamayabilir ve yön bulamayabilirler.
- Düzen ve organizasyon zorlukları: İnsanlar demans süreci içinde, günlük rutinlerini yerine getirirken zorluk çekebilirler. Örneğin, günlük giysilerini giyme veya yemeklerini yapma gibi rutinlerde zorluk çekebilirler.
- Motor fonksiyonlarda ve koordinasyonda zorlanma yaşayabilmektedirler.
- Kişilik değişikliği yaşanabilmektedir.
Evreleri Nelerdir?
Hastalığın evreleri şunlardır:
- Aşama: Bu aşamada herhangi bir semptom görülmeyebilir. Hastalığın fark edilebilmesi için bazı testlere ihtiyaç duyulur.
- Aşama: Yavaş yavaş kişinin günlük yaşamında değişimler başlar. Kişinin hayatını devam ettirmesini zorlaştıracak kafa bulanıkları yaşayabilir.
- Aşama: Belirtiler artmaya başlar. Düşünme, neden-sonuç ilişkisi kurmakta sorun yaşanabilir. Kafa karışıklığı, plan yapmada güçlükler meydana gelebilmektedir.
- Aşama: Kafa karışıklığı hissinde artış görülmektedir. Belirtiler giderek şiddetlenir.
- Aşama: Kişinin zaman algısında bozulmalar meydana gelebilir. Telefon numarası, isim, yaş gibi bilgiler unutulabilir. Kişi günlük olarak yedikleri, giydikleri konusunda yardım isteğinde bulunabilir.
- Aşama: Kişi kesinlikle günlük işlerde yardıma ihtiyaç duyar. Demansın seyrinden dolayı kişini psikolojisinde, kişiliğinde ve duygularında değişimler meydana gelir.
- Aşama: Son aşama olarak kabul edilir. Hasta kendini izole etmek isteyebilir. Yaşadığı kafa karışıklıkları ve konuşma bozuklarından dolayı konuşmak istemeyebilir.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Beyin dokusunun zamanla zarar görmesi sonucu ortaya çıkan bu durum, genellikle yaşlılık döneminde görülür ve zamanla beyin fonksiyonlarının azalmasına neden olur. Tedavide amaç beyin fonksiyonlarının düzelmesine yardımcı olmak ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktır. İlaç tedavileri, terapiler ve yaşam şeklinde değişiklik olarak tedavi yöntemleri uygulanır.
Bu yöntemler şunlardır:
- İlaç tedavisi: Demans hastalığının belirtilerini azaltmaya yönelik ilaçlar vardır. Bu ilaçlar, beyin hücrelerinin ölmesini yavaşlatmaya ve beyin fonksiyonlarını düzeltebilme potansiyelini artırmaya yardımcı olur.
- Fiziksel terapi: Fiziksel terapi, hareketlerin koordinasyonunu artırmaya ve düzenlemeyi sağlamaya yardımcı olur. Bu, demans hastalarının günlük aktivitelerini daha kolay yapmalarına yardımcı olur.
- Düzenli egzersiz: Düzenli egzersiz, beyin fonksiyonlarını düzelten ve koruyucu etki yaratan bir yöntemdir.
- Diyet: Demans hastalarının diyetlerine dikkat etmek önemlidir. Özellikle belirli bileşenler içeren gıdalar, beyin fonksiyonlarını düzeltebilir.
- Psikososyal terapi: Demans hastalarının duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olan bir terapidir. Bu, hastaların zaman zaman duygusal olarak zorlanabileceği dönemlerde özellikle yararlı olur.
Demans hastalığının tedavisinde, hekimlerin yanı sıra ailelerin de aktif bir şekilde yer almaları önemlidir. Aileler, hastaların günlük aktivitelerine yardımcı olabilir ve onların ihtiyaçlarını karşılayabilirler.
Demansın Alzheimer'dan Farkları Nelerdir?
Demans, beyin dokusunun zarar görmesine bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur. Bu zarar, fiziksel bir hasar, inflamasyon veya infeksiyon gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Alzheimer ise, beyinde beta-amiloid proteinlerinin birikmesine bağlı olarak ortaya çıkan bir nörodejeneratif hastalıktır.
Demans, hafıza kaybı, düşünme ve öğrenme güçlüğü, dil bozukluğu, yön bulma güçlüğü ve davranış değişiklikleri gibi semptomların ortaya çıkmasına neden olabilir. Alzheimer ise, özellikle hafıza kaybı, dil bozukluğu, düşünme ve öğrenme güçlüğü, karar verme güçlüğü ve davranış değişiklikleri gibi semptomların ortaya çıkmasına neden olur.
Demans için, nedenine göre tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Örneğin, fiziksel bir hasar nedeniyle ortaya çıkmışsa, hasarın düzeltilmesine yönelik tedavi seçenekleri bulunabilir. Alzheimer ise, tamamen iyileştirilemeyen bir hastalıktır ve sadece semptomların azaltılmasına yönelik tedavi seçenekleri bulunmaktadır.
Demansa Neden Olan Hastalıklar?
Demansa neden olan hastalıklar arasında şu hastalıklar bulunmaktadır:
- Alzheimer hastalığı,
- Damar tıkanıklığına bağlı (vasküler) demans,
- Frontotemporal demans,
- Parkinson hastalığı,
- HIV/AIDS,
- Creutzfeldt-Jakob hastalığı,
- Huntington hastalığı,
- Wernike-Korsakoff sendromu,
- Vitamin eksiklikleri (B12, B1, B6 eksiklikleri)
- Anemi (kan hastalıkları)
Demans Hastalığı Kaç Yıl Sürer?
Kişinin zihinsel yeteneklerinin ve hafızasının yavaş veya hızlı bir şekilde kaybıdır. Birçok farklı nedenden dolayı oluşabilir ve bu nedenle süresi de farklılık gösterebilir. Örneğin, Alzheimer hastalığı demansın en yaygın türüdür ve genellikle ilerleyici bir hastalıktır, bu nedenle süresi birkaç yıldan birkaç on yıla kadar değişebilir. Diğer türleri de dahil olmak üzere, demansın süresi, nedenine göre değişebilir.
Demans Hastası Ne Kadar Yaşar?
Demans hastalarının yaşam süresi, demansın ne kadar ilerlemiş olduğuna ve hangi tür olduğuna göre değişebilir. Hastaların yaşam süresi aynı zamanda genel sağlık durumları, tedavi edilmeyen diğer sağlık sorunları ve yaşam koşulları gibi faktörlere de bağlıdır.
