Fizyoterapi birçok hastalıkta kullanılan ve araştırmalarla yeni dallarda da etkinlik sağlayan önemli tedavi uygulamalarını kapsar. Bel ve sırt ağrılarından, felç gibi hastalıklara kadar geniş bir skaladaki hastalıklara yardımcı olur. Peki, fizyoterapi uygulamaları nelerdir? Fizyoterapi kimler tarafından uygulanır? Detaylar yazımızda.
Dünya Fizik Tedavi Konfederasyonu tanımına göre fizik tedavi, kişilerin hayatları boyunca azami hareket kabiliyetlerini korumak, geliştirmek ve yenilemek için kullanılan bir bilim alanıdır. Fizyoterapi tedavi veya fiziksel terapi aynı anlamı taşır. Rehabilitasyon ise kişide çıkan patolojik sorunlardan kaynaklı bozuklukları gidermek ve onu normal yaşamına döndürmeyi amaçlayan tedavidir. Fizik tedavi ve rehabilitasyonda hedef hastada oluşan sakatlığa karşı en iyi geri kazanımı elde etmektir. Bu tedavide çeşitli hareket uygulamaları ile hareket kabiliyeti düzeltilmeye çalışılır. Günümüzde hastaneler, tıp merkezleri, huzur evleri, kaplıcalar gibi birçok alanda fizyoterapi tedavisi tıbbi tedavilere destek vermektedir.
Fizyoterapi, 4 yıllık Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon bölümünü bitiren fizyoterapistler tarafından uygulanır. Fizyoterapistler halk arasında sıkça Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanları ile karıştırılırlar. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanları 6 yıl tıp fakültesi okuduktan sonra uzmanlıklarını Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon alanında 5 yıl okuyarak tamamlarlar. Yani özet olarak Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı hastayı muayene ederek hangi tedaviye ihtiyacı olduğunu belirler. Fizyoterapist ise bu tedavi yöntemlerini uygular.
Ortopedik, nörolojik, romatolojik, nöroşirurjikal, kas ve iskelet sistemi ile ilgili hastalıkları olan kişilerde, ağrı azaltmada ve hareket yeteneklerini geri kazandırmada fizyoterapi tedavisi uygulanabilmektedir. Bu hastalıklar şu şekildedir:
Parkinson hastalığı
Serebral palsi
Spor yaralanmaları sonrası
Lenfödem
Boyun ve bel fıtığı gibi omurga sorunlarında
Kalça ve diz protezlerinden önce ve sonra
Kırık tedavileri sonrası
İltihaplı eklem hastalıkları (ankilozan spondilit, romatoid artrit gibi)
Artrozlar (dejeneratif eklem hastalıkları)
Tendon, kas ve sinir yaralanmaları öncesi ve sonrası
Yumuşak doku hastalıkları (fibromiyalji, miyofasiyal ağrı gibi)
Menisküs, ön-arka çapraz bağ yaralanmaları onarımı öncesi ve sonrası
Karpal tünel sendromu, ulnar sinir sıkışması ve benzer rahatsızlıklar
Bu rahatsızlıklar ilk olarak Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı tarafından muayene edilir. Daha sonra gerekli ise uygun olan fizyoterapi yöntemi ve kaç seans alacağı belirlenir. Bu uygulamalar için fizyoterapiste yönlendirilir.
Kalp pili olan kişilere ve gebelere cihaz ile fizyoterapi uygulaması yapılmamaktadır.
Eklem içi implantı olan kişilere ısıtıcı tedaviler uygulanmamaktadır.
İltihaplı romatizmaların aktif süreçlerinde fizik tedavi yapılmasından kaçınılmalıdır.
Damar tıkanıklıkları, varisler, açık yaralar, iltihaplı ve kanserli alanlar üzerine uygulama sakıncalı olabilmektedir.
Aktif olarak kullanılan birçok fizyoterapi tedavisi bulunmaktadır. Hastanın ihtiyacına göre hangi uygulamanın seçileceği Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon doktoru tarafından belirlenmektedir. Belirlenen yöntem fizyoterapist tarafından uygulanır. Sıkça yapılan uygulamalar şu şekildedir:
En yaygın fizyoterapi biçimi egzersizdir. Hastanın sorununa göre düzenlenen hareketler fizyoterapist koçluğunda dikkatli bir şekilde uygulanır. Felç geçiren hastalarda çalışmayan uzuvların hareket ettirilmesinden, duruş bozukluklarından dolayı gelişen ağrıların azaltılmasına kadar birçok problemde kullanılmaktadır.
Bilhassa ağrılı bölgelere ısı uygulanan bir işlemdir. Sıcak su, termal paketler, yüksek frekanslı elektrik akımları, kısa dalgalı radyasyon ve parafin gibi işlemler ile uygulanır. Isı ağrıyı geçirmenin yanında, kan akışını ve sinir iletimini hızlandırır. Ayrıca ödem çözücü etki de sağlar.
Eski çağlardan beri uygulanan bir masaj tekniğidir. Herhangi bir alet ve ısı olmaksızın direkt olarak elle uygulanır. Ağrıları azaltmak, kas spazmını önlemek ve dolaşımı hızlandırmak için yapılmaktadır.
Ağrıların dindirilmesi için alçak veya yüksek voltajlı elektrik akımı kullanılmaktadır. Yanı sıra sinir hasarı olan dokularda sinirin uyarılarak hızlanması için de uygulanmaktadır. Ödemi azaltarak kan dolaşımının hızlanmasını sağlar.
UV ışınları ve lazer ışınlarının gerekli bölgelere uygulandığı bir tedavidir. En yaygın olarak yenidoğan sarılığı tedavisinde kullanılmaktadır.
Su ile yapılan bütün fizyoterapi uygulamalarına bu alana girer. Kaplıcalar, sıcak su küveti, kontrast banyo tedavileri örnek olarak sayılabilir. Kan dolaşımı artırılarak ağrı azalabilir ve eklem mobilitesi kazandırılabilir.
Bazı aletler kullanılarak bele ve boyuna çekme hareketleri uygulanır. Ayrıca baskı, traksiyon ve manipülasyonlar da yapılabilir.
Son yıllarda sıkça kullanılan bir tedavi şeklidir. Ağrılı bölgeye buz torbası, sıvı nitrojen, soğuk su paketi, sprey ve soğuk kompres uygulanmasıdır. Yöntemde derin dokular soğutularak kan dolaşımının ve bağ dokusu iyileşmesinin hızlanması amaçlanmaktadır.
Dilerseniz konu ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz.
