Kalp romatizması veya akut romatizmal ateş, beta hemolitik streptokok bakteri türünün sebep olduğu boğaz enfeksiyonu sonrasın gelişen sistemik bir rahatsızlıktır. Gelişmekte olan ülkelerde daha fazla yaşanan bu sağlık sorunu nedeniyle dünyada her yıl ortalama 250,000 genç nüfus hayatını kaybediyor. Peki, kalp romatrizması belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? Detaylar yazımızda.
Kalp romatizması veya diğer ismi ile akut romatizmal ateş, bademcik iltihabına neden olan A grubu streptokok bakterisinin yol açtığı bir rahatsızlıktır. Genellikle tedavisi yapılmamış boğaz enfeksiyonu sonrasında meydana gelen bir romatizmal hastalık olan akut romatizmal ateş, bilhassa 5-15 yaş aralığındaki çocuklarda gelişir.Dünya üzerinde çocukluk ve yetişkinlik çağında sonradan edinilen yaygın kalp hastalıklarındandır.
Bu rahatsızlık bağ dokuları, cilt, beyin ve kalbi etkiler. Genellikle oluşan ateş, eklemlerdeki ağrı ve şişlik gibi şikayetler çoğunlukla hasara neden olmadan iyileşir. Fakat kalbin etkilenmesi sonucu göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı ve çabuk yorulma gibi semptomlar ve yanı sıra beyin ve santral sinir sisteminin etkilenmesi neticesinde bazı rahatsızlıklar oluşabilir. Ayrıca kalp romatizması vücutta bazı hasarlara neden olarak bir takım cilt rahatsızlıkları da oluşturabilir. Bu nedenle çocuklukta meydana gelen boğaz enfeksiyonlarının tedavisi oldukça önemlidir.
Kalp romatizması oluşmasına işaret edebilecek ana şikayet, yakın tarihli bir boğaz enfeksiyonu ya da akut romatizmal ateş tablosu yaşanmış olmasıdır. Kalp romatizma belirtileri çok çeşitli olup, çoğunlukla boğaz enfeksiyonunu takiben 1-6 hafta aralığında meydana gelir. Akut romatizmal ateş belirtileri şu şekilde sırlanabilir:
Hastalığın erken döneminde meydana gelen semptomların geçmesi sonrası hastalığın vücutta bıraktığı etki yıllar sonra ortaya çıkar. Kalp romatizmasının neden olabileceği kalıcı işlev bozukluklarından bazıları şu şekilde sırlanabilir:
Boğaz enfeksiyonunun geçirilmesi sonrası oluşan kalp romatizmasının sebebi vücuda giren A grubu streptokok bakterisidir. Bu bakteri, genellikle boğaz enfeksiyonuna ve nadiren de kızıl hastalığına sebep olur. Streptokok bakterisine cevaben bağışıklık sistemi harekete geçer. Fakat bakteride yer alan protein, vücuttaki bazı dokularda bulunan protein tipine benzediği için bağışıklık sistemi hücreleri, bakteriyi yok etmeye çalışırken vücut dokularına da zarar verir. Bu süreçte başta kalp olmak üzere, deri ve merkezi sinir sistemi dokuları zarar görür ve etkilenen dokularda iltihaplanma meydana gelir. İltihap tedavi edilse de gelişen hasarlanma ileri dönemlerde kalp kapağının kalınlaşmasına, daralmasına ve kaçağa neden olabilir.
Kalp romatizmasına sebep olan ve bilhassa çocukluk döneminde görülen boğaz enfeksiyonlarının erken teşhis ile tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Boğaz enfeksiyonlarının çoğu virüs kaynaklı olsa da geliştiği zaman hekime başvurmak ve tanı amaçlı boğazdan sürüntü alıp kolay uygulanan laboratuvar testini yaptırmak gerekir. Bu şekilde A grubu streptokok bakterisinin pozitif veya negatif olduğunu basitçe anlaşılabilir.
Bakteri olması halinde kalp romatizması tedavisinde antibiyotik kullanımı gerekirken, virüsten dolayı gelişen boğaz enfeksiyonlarında antibiyotik kullanımı gerekmez. Bu işlem kalp romatizmasının engellenmesi için oldukça önemlidir. Kalp romatizması olması durumunda ise uygulanacak tedavi, fizik muayene, laboratuvar ve radyolojik testlerin neticesine göre planlanır. Genellikle yatak istirahati, aspirin, penisilin ve kortizon tedavisi verilir. Tedavi çeşidi ve süresi, hastalığın hangi süreçte teşhis edildiğine bağlı olarak değişkendir.