Romatoid artrit en sık görülen iltihaplı romatizma türüdür. Ömür boyu devam eden ve eklemlerde kalıcı hasar bırakan bu hastalığın nedeni henüz bilinmemektedir. Otoimmün bir bozukluk olan hastalık tedavi edilmediği zaman birçok eklemin yanı sıra, akciğerlerden kan damarlarına kadar pek çok organa yayılım gösterebilir. Ciddi komplikasyonları olan romatoid artrit ile ilgili detaylar ise yazımızda.
İltihaplı romatizma veya tıbbi ismi ile romatoid artrit, birçok eklemi ve organı etkileyen iltihaplı ve kronik bir romatizmal hastalıktır. El-ayak bileği, omuz, kalça diz, dirsek ve yanı sıra birçok başka eklemi de etkileyebilir. Bu hastalık eklemlerle birlikte göz, cilt, kalp, akciğerler ve kan damarları gibi başka organlara da sirayet edebilir. İltihaplı eklem romatizması otoimmün bir bozukluktur. Eklemlerde gelişen hastalık ilerleyici bir yapıdadır ve tedavi edilmediği zaman kalıcı hasara neden olur.
Otoimmün bir hastalık olduğu için neden olduğu net değildir. Otoimmün hastalıklarda vücudun kendi bağışıklık sistemi kendi organlarına karşı savaşır ve hasar verir. Romatoid artrid hastalığında da bağışıklık sistemi eklemlerin etrafındaki zarlara saldırırlar. Bu saldırı sonucu eklemlerde iltihaplanma görülür ve ödem oluşur. Bu yüzden eklemi bir arada tuta tendon ve bağlar zaman içinde yıpranmaya başlar ve yapısı bozulur. Araştırmalar bu durumun henüz neden olduğunu kanıtlamasa da genetik faktörlerin etkisinin olduğu kuvvetli bir ihtimaldir.
Hastalık erken evrede ağrı ve hassasiyet verebilir. Ancak kızarıklık ve şişlik görülmez. Genellikle tüm hastalarda görülebilecek yaygın belirtiler ise şu şekildedir:
Hastalar eklemlerinde meydana gelen şekil bozuklukları nedeniyle hareket kısıtlığı ve çabuk yorulma yaşarlar. Bazı vakalarda belirtilerle birlikte düşük dereceli ateşte olabilir. Bu ateş eklemlerde oluşan iltihaplanmadan kaynaklanır. Bazı zamanlar belirtiler ortadan kalksa bile tedavi edilmezse devam eden türdedir.
Erken evrede diğer hastalıkların semptomlarına benzeyen iltihaplı romatizma belirtileri, erken teşhisi zorlu kılar. Ayrıca teşhis için net bir kan testi veya fiziksel belirti de bulunmaz. Bu anlamda şikayet ile hekime başvuran hastanın öncelikle tıbbi öyküsü alınır. Daha sonra fiziki muayenede eklemlerde şişlik, kızarıklık ve ağrı olup olmadığı kontrol edilir. Ayrıca kas gücü ve reflekslere de bakılabilir. Ardından hekim uygun görürse kan testi de isteyebilir. Romatoid artritte kan testinde çıkan yüksek CRP ve eritrosit sedimantasyon hızı teşhis için önemli bulgulardır. Ayrıca hastalığın eklemlerde yapacağı aşınma gibi hasarları incelemek için de MRI, ultrason ve tomografi görüntülemesi yapılabilir.
Diğer kronik hastalıklarda olduğu gibi iltihaplı romatizmada da kişiye ömür boyu süren bir tedavi uygulanır. Tedavinin nasıl yapılacağı hastalığın şiddetine göre planlanır. Tedavide amaç semptomların hafifletilmesini sağlamaktır.
Eklemlerde iltihap olması halinde hastaya antibiyotik tedavisi verilir. Antibiyotik iltihabı azaltır. Ağrıların derecesine uygun ağrı kesiciler reçete edilebilir. Bu aşamada hastalığın gidişatına bağlı olarak ilaçlarda değişikliklere gidilebilir. Tedavi sürecinde hekimin verdiği ilaçlar dışında herhangi bir ilaç kullanılmamalıdır.
Romatoid artrit için ilaçların yanı sıra fizik tedavi de kombine edilir. Fizyoterapist tarafından planlanan bu tedavi kasların rahatlamasına yardımcı olur.
Ayrıca hastaların kas deformitesi varsa ve hareket kısıtlaması yapıyorsa cerrahi operasyon yapılabilir. Bu operasyon ile iltihaplı dokular çıkartılır ve yerini kaybeden bozulan eklemler protez ile yerine getirilir. Hastaya uygun olacak ameliyat cerrahlar tarafından belirlenir.
