Simetri hastalığı, toplumda kendi başına bir hastalık gibi bilinse de genellikle OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) hastalığının bir semptomudur. Farklı psikiyatrik rahatsızlıklardan dolayı da gelişir. Tedavi edilmediği takdirde kişinin kendisini ve çevresini rahatsız edici boyutlara gelen bir psikiyatrik sorundur. Peki, simetri hastalığı nedir? Detaylar yazımızda.
Etraftaki cisimlerin belirli bir düzende olmasının istenmesine ve düzen bozulduğunda rahatsızlık hissedilmesine halk arasında, simetri hastalığı denir. Tıbbi açıdan ise bu sorun başlı başına bir rahatsızlık değil, çoğunlukla obsesif kompulsif bozukluğun bir belirtisidir. Ayrıca diğer psikiyatrik rahatsızlıklarda da görülme ihtimali vardır. Bu probleme sahip olan kişiler bulundukları yerdeki eşyaların tam olarak mükemmel görünmesini, eşyalar aralıklı dizilmiş ise ortalanmasını ve doğru şekilde sıralanmış olmasını isteyecek şekilde takıntı geliştirirler. Bazı hastalarda bu takıntı yalnızca eşyalarla sınırlı değildir. Yazım hataları veya renk farklılıkları da dikkatlerini çeker. Bununla beraber simetri takıntısı olan kişinin düzenlediği bir eşyanın yerini değiştirmek kişiye oldukça rahatsızlık verir. Bu rahatsızlık sonucu toplumda yadırganabileceği fevri davranışlar sergileyebilir.
Simetri takıntısı genellikle obsesif kompulsif bozukluğun bir semptomu olduğu için bu rahatsızlığa ait bazı belirtilerle beraber gelişir. Semptomlar bazı vakalarda çok hafif olabilirken, bazılarında aşırıya kaçar. Bu altta yatan psikiyatrik rahatsızlığın derecesine göre meydana gelir. Simetri hastalığında en sık görülen belirtiler ise şu şekildedir:
Bu sayılan belirtiler yaygın olanlardır. Her hastada yukarıdaki belirtilerin tümü görünmeyebilir. Belirtiler hastalığın şiddetine göre değişim gösterir. Bazı kişilerde hepsi, bazılarında ise sadece birkaçı görülür.
Hastalık her kişide ve yaşta olabilir. Ayrıca bilimsel çalışmalar rahatsızlığın oluşmasında genetik geçişin payının yüksek olduğunu destekler. Ailesinde simetri hastalığı veya obsesif kompulsif rahatsızlığı bulunan bireylerde simetri takıntısının gelişme oranı diğer kişilere göre daha yüksektir. Hastalığın diğer nedeni ise obsesif kompulsif bozukluktur. Diğer psikiyatrik sorunlardan da kaynaklanabilme durumu olsa da en etkili neden obsesif kompulsif bozukluk olarak tespit edilmiştir. Ancak her titiz ve düzenli davranış sergileyen simetri hastasıdır denilemez. Hastalık denilmesi için durumun takıntı ve hastalık boyutuna taşınması gerekir. Bu yüzden konu ile ilgili uzmanların teşhis koyması oldukça önemlidir.
Bu rahatsızlıkla alakalı belirtilerin bir veya birkaçını taşıyan kişiler sağlık kuruluşlarında psikiyatri kliniğine yönlendirilirler. Burada uzaman hekim tarafından muayene edilen kişilere hekim, sorunu ne zamandır yaşadığını, şiddetini ve günlük hayatını ne kadar etkilediğini, eşlik eden hastalıklarını ve aile öyküsünü sorar. Ayrıca hasta kullandığı farklı ilaçlar varsa bunlar hakkında hekime bilgi vermelidir. Hekim sorduğu farklı sorular ile de, bu durumla karışabilecek diğer ihtimalleri elemeye çalışır. Ayrıntılı görüşmelerin neticesinde pskiyatri uzmanı hastayı bir psikoloğa yönlendirebilir. Psikolog ise simetri testi, obsesif kompulsif bozukluk testi ve diğer hastalıklara dair testleri yapar. Süreç sonunda hastalık teşhisi konulur ve uygun bir tedavi planı uygulanır.
Simetri takıntısının tedavisi kolaylıkla yapılabilir. Ancak tek bir tedavi uygulaması bulunmaz. Tedavi planı hastalığın şiddetine göre farklılık gösterir. Hastalığın seyrine göre tedavide uygulanacak yöntemler şu şekildedir:
Psikolojik Terapi: Hafif derecede sorun yaşayan ve takıntısının genellikle günlük hayatını olumsuz yönde etkilemediği kişilere seanslar şeklinde terapi uygulanır. Yapılan bu bilişsel terapilerde hasta takıntı yaptığı konu üzerine götürülür. Ardından bu sorunla başa çıkmanın metodları öğretilir. Hasta düzenli terapilerden sonra bu durumu çözerek takıntıları ile baş etmeyi öğrenir.
İlaç Tedavisi ve Hastaneye Yatırma: Obsesif kompulsif bozukluğu yüksek derecede olan ve takıntılarının topluma ve çevresine zarar verecek düzeyde olduğu kişilere belli bir süre yatarak tedavi verilebilir. Bu sürede hastaya ilaç tedavisi de uygulanır. Hastaya hekimlerce uygun dozda ve türde ilaçlar verilir. Takibi yapılarak ilaca ek olarak bilişsel terapiler de uygulanır. Burada önemli olan nokta bu tedavilerin aksatılmadan yapılmasıdır. Aksi takdirde hasta iyileşme konusunda yol alamaz.
Tedavinin geç kalması, rahatsızlığı ileri boyutlara taşıyarak tedavi süresinin uzamasına neden olabilir. Bundan dolayı simetri rahatsızlığında erken teşhis ve tedavinin rolü büyüktür.
